Het goede gesprek
Het voeren van het goede gesprek
Door de extra tijd die de huisarts heeft in de spreekkamer, ontstaat de mogelijkheid om ‘het andere gesprek’ te voeren en daarmee de ruimte om andere en verdiepende vragen te stellen om beter zicht te krijgen in de hulpvraag.
Het voeren van het andere gesprek draagt bij aan:
- Een betere kwaliteit van zorg en van leven van de patiënt. We focussen minder op problemen en klachten en meer op wat nog wél kan. Hierdoor nemen patiënten meer eigen regie en worden vitaler.
- Meer werkplezier en minder werkdruk voor zorgverleners. Hierdoor bieden we passende zorg voor de patiënt waar het kan en meer tijd voor de patiënt waar het moet.
Er zijn verschillende aanpakken voor een ‘ander gesprek’, waaronder:
- Positieve Gezondheid (het spinnenweb)
- 4-Domeinenmodel (4D-model)
- Oplossingsgericht werken
Bij Sterkzorg zien we deze instrumenten als verschillende benaderingen en methodes die nuttig kunnen zijn om in je eigen ‘toolbox’ te hebben.
4D-model
Oplossingsgericht werken
Positieve gezondheid
Bij Positieve Gezondheid ligt het accent niet op ziekte, hoewel die natuurlijk wel behandeld wordt, maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt. Hiervoor wordt het Spinnenweb gebruikt.
In het kader van MTVP biedt de HUS de leergang Positieve Gezondheid voor de huisartenpraktijk aan. Deze kan ‘in company’ geboekt worden of als open scholing gevolgd worden bij de HUS (bij voldoende animo). De training leert je breder naar gezondheid te kijken, een ander gesprek te voeren en meer mogelijkheden in beeld te krijgen om samen met de patiënt tot een plan te komen.
Verschillende praktijken hebben deze training inmiddels met veel plezier gevolgd. Met name de mogelijkheden tot het maatwerk maakt dat deze training positief is ontvangen.
Om het geleerde te verankeren in de praktijk, is ook een natraject ontwikkeld. Hierin kunnen verschillende aspecten worden betrokken, zowel organisatorisch en inhoudelijk. Ook hier is maatwerk het sleutelwoord. De leergang kan inclusief of exclusief natraject geboekt worden.
Deze trainingen worden begeleid door Liselot Schiphorst (ervaren en gecertificeerd trainer van iPH) en Marguerite Samama (procesbegeleiding in leveren maatwerk).
Neem voor meer informatie contact op met de HUS-academie.
4D-model
Het 4 Domeinen model (4D model) gebruik je in gesprek met de patiënt om zijn of haar klachten in een bredere context te kunnen bekijken. Je legt de focus daardoor niet alleen op het lichaam, maar brengt samen ook geest, sociale omgeving en maatschappelijke status van de patiënt in kaart. Op deze manier is dit bijvoorbeeld goed in te zetten bij mensen met een complexe hulpvraag of met gestapelde problematiek en als biopsychosociale of functionele benadering van medische klachten en ALK.
Het 4-Domeinenmodel ondersteunt de interactie tussen professionals onderling, maar ook tussen professional en patiënt (of bewoner). Dit model wordt ook ingezet bij Krachtige basiszorg.
Scholingen 4D-model
Laat je scholen tijdens een stedelijke scholing of in je wijk of met je team. Informeer bij de HUS academie naar de mogelijkheden.
Aanhoudende Lichamelijke Klachten
Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) vormen al jaren structureel een hardnekkige uitdaging in de zorg. Uit landelijk onderzoek blijkt dat het gaat over 50% van de patiënten die bij de huisarts komt. Niet alleen is dit een vervelende situatie voor de patiënt, ook de zorgprofessional zit regelmatig met de handen in het haar. De patiënt komt steeds terug en blijft bezorgd om zijn gezondheid. Dit levert extra werk op en laat de zorgprofessional soms gefrustreerd achter omdat er een eenduidige oplossing lijkt te zijn.
In Utrecht is het zorgprogramma ALK opgesteld. De aanpak biedt concrete handvatten voor elke wijk die Alk patiënten zorg op maat wil bieden met behulp van een multidisciplinaire aanpak.
In de praktijk is al gebleken dat een gestructureerde, multidisciplinaire aanpak veel oplevert. In Overvecht en in de Binnenstad wordt al jaren gewerkt met zogenaamde kernteams rondom ALK patiënten. Die kernteams bestaan meestal uit een huisarts, POH-GGZ en fysiotherapeut. Dit kernteam maakt afspraken over benadering, taalgebruik en wijze van communiceren onderling.
Scholingen
De HUS academie biedt basis- en verdiepingsscholingen aan voor ‘succesvol samenwerken rondom ALK-patiënten’
In deze scholing bieden ervaringsdeskundigen jou de mogelijkheid om de voordelen van deze aanpak te ervaren, hen voor te leggen waar je tegen aan loopt en te onderzoeken waar jouw praktijk mee verder kan. Ook ervaar en oefen je met gespreksmodellen (4D-model en iPH Spinnenweb) om de (klacht)situatie van de patiënt in een eerder stadium breder inzichtelijk te krijgen, te bekrachtigen wat wel goed gaat en zo stapsgewijs toe te werken naar meer kwaliteit van leven. Tot slot wordt specifiek ingegaan op de netwerkaanpak rondom patiënten met een licht verstandelijke beperking (LVB).
Oplossingsgericht werken
Het oplossingsgericht werken is een aanvulling op het medisch model, daarin staat de vraag van de patiënt centraal. De zorgverlener kijkt niet zozeer naar de kluwen van factoren die heeft geleid tot de hulpvraag, maar sluit aan bij de vraag van de patiënt en helpt hem zoeken naar mogelijkheden om de gewenste situatie te bereiken. De focus ligt dus op de gewenste toekomst. De professional geeft geen adviezen, maar stelt vragen aan de patiënt. Oplossingsgericht werken is daarom geschikt bij: complexe, langdurige klachten en als een diagnose of zorgpad niet eenduidig of rechtlijnig is, bijvoorbeeld bij psychische klachten (zoals depressie, burn-out), chronische ziektes (zoals diabetes), aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) en leefstijl-gerelateerde aandoeningen (zoals obesitas en hart- en vaatziekten).
Patiënten zijn co-experts van hun eigen leven en een informatiebron. Bij een oplossingsgerichte aanpak bouw je aan wat werkt: Als iets (beter) werkt, doe er dan meer van. Als iets niet werkt, doe dan iets anders.
Mura biedt scholingen voor oplossingsgericht werken aan.
Inspiratie
- Lees het interview met huisarts Tessa Dijksman op p. 42 in TIJD
- Luister naar één van de podcasts:
- ‘Een lichter spreekuur’: oplossingsgericht werken in de huisartsenpraktijk’. Daarin deelt huisarts Tessa Dijksman haar inzichten.
- ‘Oplossingsgericht werken voor de doktersassistent’ waarin Tessa ingaat op de vraag hoe je als doktersassistente met meer energie naar huis kan gaan, hoe je hospitality in de huisartspraktijk vormgeeft en hoe je op werk een positieve sfeer creëert.
- ‘Oplossingsgericht leidinggeven’
Motiverende gespreksvoering
Als zorgprofessional ben je dit vak ingegaan omdat je anderen wil helpen. Het is dan ook niet vreemd dat de reparatiereflex, oftewel het sterke verlangen om iets te herstellen wat “fout” is, diep in ons zit ingebakken. Toch werkt deze reparatiereflex averechts als het gaat om wat we willen bereiken, namelijk: gedragsverandering.
Met behulp van motiverende gespreksvoering kan je dit doel wel bereiken. Motiverende gespreksvoering is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt.
Inspiratie
- Lees hier over de rol van motiverende gespreksvoering in het leefstijlgesprek.